Chóng mặt là bệnh gì? Nguyên nhân chóng mặt, triệu chứng và cách chữa trị

Lê Thị Mai

2 năm ago

Nội Dung Bài Viết

Chóng mặt là biểu hiện thường thấy của một số bệnh, thường gặp nhất là bệnh rối loạn tiền đình. Chúng không gây đau đớn nhưng đem lại khó chịu, bạn sẽ cảm thấy dường như sàn nhà đang rung chuyển, đồ vật bị đảo lộn, khó khăn trong việc giữ thăng bằng và dễ bị té ngã. Cùng tìm hiểu về nguyên nhân, cách điều trị chóng mặt trong bài viết dưới đây nhé!

I. Tìm hiểu chóng mặt là biểu hiện của bệnh gì?

Chóng mặt không phải là bệnh mà là triệu chứng của một số loại bệnh, thường được gây ra bởi sự rối loạn chức năng tại hệ thống tiền đình. Trong đó, chóng mặt bao gồm hai nhóm nguyên nhân chính: Nguyên nhân ngoại biên, nguyên nhân trung ương.

1. Nguyên nhân ngoại biên

Chóng mặt tư thế kịch phát lành tính (BPPV): Chóng mặt kéo dài trong vài phút, xảy ra do các hạt sỏi tai bị bong và di chuyển tự do bên trong ống bán khuyên của tai trong.
Bệnh Meniere: Là bệnh rối loạn tai trong gây nên cảm giác ù tai kéo dài đi cùng với những cơn chóng mặt.
Hội chứng Ramsay: Chóng mặt xuất hiện do kích hoạt virus varicella-zoster gây viêm dây thần kinh tiền đình.
Viêm dây thần kinh tiền đình: Dây thần kinh tiền đình có chức năng gửi thông tin đến não về chuyển động, vị trí và âm thanh. Viêm dây thần kinh tiền đình gây cảm giác chóng mặt, tầm nhìn mờ, buồn nôn.
U dây thần kinh thính giác (u dây thần kinh số VIII): Là khối u lành tính, phát triển chậm, thường phát triển từ dây thần kinh tiền đình. Khi khối u phát triển sẽ đè lên các dây thần kinh gây ù tai, chóng mặt.

2. Nguyên nhân trung ương

Đột quỵ: Chóng mặt cũng là một trong những biểu hiện của đột quỵ do xuất huyết não và đột quỵ nhồi máu não.
Chứng đau nửa đầu tiền đình (migraine tiền đình): Gây nên các cơn chóng mặt tự phát, chóng mặt khi thay đổi vị trí đầu và chóng mặt thị giác kéo dài từ 5 phút – 3 ngày.
Bệnh đa xơ cứng: Bệnh đa xơ cứng có thể gây nên chóng mặt khi làm mất màng bọc myelin của dây thần kinh tiền đình là chậm hoặc tắc đường dẫn truyền xung điện thần kinh.

Ngoài ra, còn có một vài nguyên nhân khác có thể gây tiền đình như rối loạn tâm thần, bệnh Labyrinthitis, viêm tai giữa, chóng mặt sau chấn thương và phẫu thuật phần đầu cổ…

II. Biểu hiện của chóng mặt là gì?

Một người bị chóng mặt sẽ cảm giác như thể đầu họ hoặc mọi thứ xung quanh đang quay cuồng. Mặc dầu, chóng mặt là một triệu chứng nhưng nó cũng có thể đi kèm thêm một số triệu chứng khác như:

Mất thăng bằng.
Mê sảng.
Buồn nôn và nôn.
Cảm giác như bị say tàu xe.
Ù tai.
Nghẹt tai.
Đau đầu.
Rung giật nhãn cầu.

III. Hiện tượng chóng mặt thường gặp ở những ai?

Hiện tượng chóng mặt có thể xuất hiện với bất kỳ ai, ở mọi lứa tuổi, giới tính. Đặc biệt, xuất hiện nhiều hơn ở người lớn tuổi (thường trên 65 tuổi) có các bệnh lý liên quan đến tiền đình, thiếu máu não. Phụ nữ thường bị chóng mặt nhiều hơn nam, trong đó, chóng mặt là triệu chứng thường xuyên xuất hiện trong thai kỳ ở phụ nữ mang thai.

IV. Cách chẩn đoán và điều trị chóng mặt

1. Chẩn đoán

Khám lâm sàng

Bác sĩ sẽ hỏi về tiểu sử bệnh của bệnh nhân, đồng thời quan sát các biểu hiện đi kèm. Ngoài ra, có một số nghiệm pháp giúp đánh giá và phát hiện triệu chứng chóng mặt bao gồm:

Nghiệm pháp dậm chân tại chỗ Fukuda (bài kiểm tra Unterberger): Bệnh nhân sẽ được yêu cầu giậm chân tại chỗ với mắt nhắm lại trong khoảng 30 giây. Nếu xoay hoặc nghiêng một bên, điều này có nghĩa là bệnh nhân gặp vấn đề liên quan đến một bộ phận trong phần tai trong (gọi là mê đạo).
Nghiệm pháp Romberg: Bệnh nhân đứng nghiêm mắt nhắm lại, nếu cảm thấy nghiêng ngả thì rất có thể bạn gặp vấn đề với hệ thống thần kinh trung ương gây nên hiện tượng chóng mặt.
Test lắc đầu: Nghiệm pháp đánh giá hệ thống tiền đình – nhãn cầu bằng cách yêu cầu bệnh nhân lắc đầu ngang khoảng 10 lần và nhìn thẳng.

Khám cận lâm sàng

Bên cạnh đó, vì có nhiều nguyên nhân dẫn đến nhức đầu cần các xét nghiệm để đánh giá chính xác bao gồm: Xét nghiệm công thức máu (CTM), siêu âm tim, siêu âm mạch máu não ngoài sọ, CT scan não.

2. Điều trị

Có hai phương pháp chính được dùng trong việc điều trị chóng mặt là điều trị bằng thuốc và điều trị hỗ trợ khác.

Điều trị bằng thuốc: Có một số thuốc được dùng trong việc hỗ trợ điều trị chóng mặt như thuốc chống nôn: Domperidon, Dimenhydrinate; thuốc điều trị chóng mặt: Flunarizine, Cinnarizine; thuốc giúp làm giảm lo lắng, lo âu: Diazepam, Lorazepam; thuốc hỗ trợ điều chỉnh giảm nhận thức tiền đình: Piracetam, Ginkgo Biloba.
Điều trị hỗ trợ: Chóng mặt thường là biểu hiện của một vài bệnh lý, do đó việc điều trị bệnh lý là điều cần thiết để điều trị chóng mặt như phục hồi chức năng tiền đình, tái định vị Canalith (CRP), phẫu thuật…

V. Lưu ý khắc phục hiện tượng chóng mặt bằng chế độ dinh dưỡng, thói quen sinh hoạt

Ngoài ra, bệnh nhân có thể tự khắc phục hiện tượng chóng mặt bằng các bài tập luyện đơn giản tại nhà, chế độ ăn uống và lối sống sinh hoạt. Một vài gợi ý dưới đây:

Tập thể dục: Chế độ tập luyện nhẹ nhàng, tránh những chuyển động đột ngột có thể gây ra cơn chóng mặt có thể giúp thuyên giảm triệu chứng chóng mặt trong một vài trường hợp.
Chế độ ăn: Nên tránh ăn uống nhiều, nên ăn chế độ ăn ít muối. Bổ sung thực phẩm giàu vitamin nhóm B như rau có màu xanh đậm, thịt gà, lợn, bò,…; vitamin C có trong các loại rau xanh và trái cây; thực phẩm giàu Magie như cá, các loại hạt, ngũ cốc nguyên hạt…
Tìm nơi yên tĩnh, tối để nghỉ ngơi khi có cơn chóng mặt nặng ập đến.
Dành thời gian để tìm hiểu về các cử động nào có thể gây đau đầu như: Ngủ dậy, ngước nhìn hay quay đầu.
Ngồi xổm thay vì cúi xuống để nhặt thứ gì đó.
Có thể dùng thêm gậy chống khi đi bộ.
Ngủ kê cao gối.
Hạn chế thực phẩm chứa các chất kích thích như cà phê, rượu bia, thuốc lá…

Ngoài ra, bạn có thể tham khảo sản phẩm có chứa chiết xuất ginkgo biloba (bạch quả) ứng dụng công nghệ Phytosome. Ginkgo Biloba Phytosome giúp cải thiện suy tuần hoàn não và các biểu hiện chức năng như chóng mặt, nhức đầu, giảm trí nhớ, giảm khả năng nhận thức, rối loạn vận động. Đồng thời, công nghệ Phytosome độc quyền từ Ý giúp tăng khả năng hấp thu và sinh khả dụng của hoạt chất, cho hiệu quả lâm sàng tốt hơn rõ rệt.

Nguồn tham khảo