Tin Tức

Sa sút trí tuệ ở người cao tuổi: phát hiện sớm, điều trị kịp thời

(25-03-2022)

Tham vấn y khoa: Thạc sĩ - Dược sĩ - Giảng viên Lê Thị Mai

Sa sút trí tuệ ở người cao tuổi là hội chứng bao gồm nhiều bệnh liên quan đến sự tổn thương ở não, khiến người mắc suy giảm khả năng suy nghĩ, giao tiếp và ghi nhớ. Sa sút trí tuệ ít gặp ở người dưới 60 tuổi. Tuy nhiên, sau 60 tuổi, bệnh càng trở nên phổ biến. 

Hiện nay, căn bệnh sa sút trí tuệ ở người cao tuổi làm ảnh hưởng rất nhiều đến chất lượng cuộc sống. Hội chứng bệnh lý này hiện nay chưa có thể chữa trị khỏi được, vì vậy cần phát hiện sớm để có biện pháp xử trí chăm sóc kịp thời và phù hợp.

Vì sao người già dễ bị sa sút trí tuệ?

Sa sút trí tuệ là một thuật ngữ rộng mô tả sự mất khả năng tư duy, trí nhớ, sự chú ý, suy luận logic và các khả năng tâm thần khác. Những thay đổi này đủ nghiêm trọng để cản trở hoạt động xã hội hoặc nghề nghiệp của người bệnh. Có tới 7% người lớn từ 60 tuổi trở lên bị sa sút trí tuệ. Cùng với các vấn đề về trí nhớ, ngôn ngữ và khả năng ra quyết định, chứng sa sút trí tuệ có thể gây ra các triệu chứng khác. Chúng bao gồm những thay đổi trong tâm trạng như dễ cáu kỉnh, trầm cảm, thường xuyên lo âu và những thay đổi về tính cách, hành vi khác thường.

Vậy vì sao người cao tuổi lại dễ mắc phải chứng sa sút trí tuệ? Nguyên nhân chủ yếu sẽ đến từ sự lão hóa của cơ thể. Khi chúng ta già đi các cơ quan sẽ hoạt động yếu đi. Đặc biệt là não bộ, nếu bạn không bồi dưỡng thường xuyên, các tế bào não sẽ dễ bị tổn thương và khó chữa lành. Khi các tế bào thần kinh không còn sự liên kết với nhau, tín hiệu truyền dẫn đến các bộ phận khác cũng bị gián đoạn. Ngoài ra, người cao tuổi cũng là đối tượng dễ mắc phải các bệnh lý khiến tổn thương tế bào não và khi không được điều trị kịp thời, chúng sẽ chết.

sa sút trí tuệ ở người cao tuổi

Các bệnh thoái hóa thần kinh có thể dẫn đến sa sút trí tuệ ở người cao tuổi bao gồm:

Sa sút trí tuệ ở người già có bao nhiêu giai đoạn?

Chứng sa sút trí tuệ sẽ tiến triển theo thời gian nếu không có sự can thiệp điều trị. Điều này có nghĩa là ban đầu các triệu chứng có thể tương đối nhẹ nhưng chúng trở nên tồi tệ hơn theo thời gian, thường là trong vài năm. Chúng bao gồm các vấn đề về trí nhớ , tư duy, giải quyết vấn đề hoặc  ngôn ngữ, và thường thay đổi cảm xúc, nhận thức hoặc

hành vi. Căn bệnh này được chia thành 3 giai đoạn khác nhau, cụ thể như sau:

  • Giai đoạn đầu: Chứng sa sút trí tuệ ảnh hưởng đến mọi người theo cách khác nhau và các triệu chứng ban đầu thường tương đối nhẹ và không phải lúc nào cũng dễ nhận thấy. Một số biểu hiện thường gặp sẽ bao gồm: Các vấn đề về ghi nhớ, khó khăn khi suy nghĩ thấu đáo và lập kế hoạch, gặp khó khăn về ngôn ngữ và giao tiếp,…
  • Giai đoạn giữa: Đối với nhiều người bị sa sút trí tuệ, giai đoạn giữa là lúc các triệu chứng sẽ trở nên tồi tệ hơn. Đây cũng là lúc những thay đổi trong hành vi thường bắt đầu. Giai đoạn mất trí nhớ này thường kéo dài nhất. Trung bình nó kéo dài khoảng 2-4 năm, trong thời gian đó các triệu chứng có thể phát triển theo những cách sau:

+ Không nhận ra những người quen thuộc hoặc nhầm lẫn với người lạ

+ Nói năng lấp vấp, không rõ câu chữ, không còn khả năng diễn đạt suy nghĩ của mình

+ Thường làm những hành vi quặc. Ví dụ nửa đêm thức dậy và thay quần áo,…

+ Trở nên ảo tưởng, tin vào những điều không có thật.

  • Giai đoạn cuối: Đến giai đoạn sau cùng, tình trạng sa sút trí tuệ sẽ ảnh hưởng nghiêm trọng đến hầu hết các khía cạnh của cuộc sống của người bệnh. Bạn sẽ phải chăm sóc và giúp đỡ bệnh nhân hoàn toàn trong sinh hoạt vì họ đã mất hoàn toàn khả năng làm những việc đơn giản như ăn uống , giặt giũ, mặc quần áo,…

sa sút trí tuệ ở người cao tuổi

Nên làm gì khi người thân có biểu hiện sa sút trí tuệ?

Khi người thân xuất hiện các biểu hiện bất thường và bạn nghi ngờ là sa sút trí tuệ thì hãy nhanh chóng đưa người bệnh đến các bệnh viện gần nhất để thăm khám và chẩn đoán. Căn bệnh này tuy nguy hiểm nhưng nếu phát hiện và điều trị kịp thời thì phần trăm người bệnh có thể phục hồi là rất cao.

Xét nghiệm chẩn đoán

Bác sĩ sẽ xem xét tiền sử của bệnh nhân và thực hiện khám sức khỏe và kiểm tra nhận thức. Các bài kiểm tra này có thể bao gồm:

  • Xét nghiệm máu và nước tiểu
  • X-quang ngực
  • Chụp cắt lớp não ( MRI hoặc CT)
  • Điện não đồ (EEG)
  • Xét nghiệm dịch não tủy

Điều trị sa sút trí tuệ ở người già:

Để điều trị chứng sa sút trí tuệ, các bác sĩ sẽ điều trị bắt đầu từ nguyên nhân của nó. Khoảng 20% nguyên nhân của chứng sa sút trí tuệ có thể hồi phục được. Trong những tình huống không tìm được nguyên do hoặc không thể điều trị nguyên do thì việc điều trị sẽ tập trung vào kiểm soát các triệu chứng.

Aducanumab-avwa (Aduhelm) là loại thuốc đầu tiên được Cục quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ (FDA) chấp thuận để điều trị bệnh Alzheimer trong nhiều thập kỷ. Nếu người thân của bạn đang trong giai đoạn đầu của bệnh và có biểu hiện mất trí nhớ thì bác sĩ có thể kê đơn loại thuốc này hàng tháng.

Ngoài ra còn có các loại thuốc như chất ức chế acetylcholinesterase (ví dụ: donepezil và galantamine) đôi khi có thể giúp làm chậm sự tiến triển của các thay đổi nhận thức, nhưng thường thì tác dụng của thuốc chỉ ở mức thấp và không thể ngăn chặn tình trạng bệnh cơ bản trở nên tồi tệ hơn.

sa sút trí tuệ ở người cao tuổi

Cách chăm sóc người bệnh

Người cao tuổi luôn cần đến sự chăm lo của người thân. Đặc biệt, khi bị bệnh sa sút trí tuệ, sự chăm sóc từ gia đình lại càng quan trọng. Tuy nhiên, đối với một bệnh nhân sa sút trí tuệ thì để chăm sóc họ không phải là chuyện dễ dàng. Bạn nên đến gặp chuyên gia lão khoa để được tư vấn. Một số lưu ý khi chăm sóc bệnh nhân cao tuổi bị sa sút trí tuệ tại nhà như:

  • Sử dụng thuốc để duy trì huyết áp, cholesterol và đường huyết ở mức ổn định, ngăn chặn hình thành cục máu đông.
  • Kiểm soát triệu chứng của sa sút trí tuệ như: Tiểu tiện không tự chủ, lo lắng và kích động. Các biện pháp không dùng thuốc như: Tạo không khí êm dịu, ánh sáng yếu, âm nhạc nhẹ để tránh người bệnh bị kích động,… thường được chuyên gia khuyến nghị.
  • Duy trì chế độ dinh dưỡng khoa học cho bệnh nhân để tránh bị suy dinh dưỡng.

Cung cấp đủ canxi và vitamin D để giảm nguy cơ loãng xương và gãy xương.

Đồng thời, bổ sung vitamin B12 để chống lại sa sút trí tuệ do thiếu vitamin B12.

  • Tập thể dục hàng ngày cùng bệnh nhân để ngăn chặn sự teo cơ.
  • Giúp bệnh nhân cải thiện giấc ngủ.
  • Tránh xa các nguyên nhân làm nặng thêm tình trạng bệnh như uống rượu, bia,…
  • Luôn có người ở cạnh bệnh nhân để theo dõi, xử lý kịp thời. Chú ý đến hiện tượng tương tác thuốc và biến chứng khi sử dụng kết hợp nhiều loại thuốc.
  • Cho bệnh nhân uống nhiều nước để tránh mất nước và táo bón.

Ngoài ra, để hỗ trợ sức khỏe cho các tế bào thần kinh một cách chủ động bạn có thể tham khảo các sản phẩm có thành phần chính là bạch quả (Ginkgo biloba). Những dưỡng chất có trong Ginkgo biloba có khả năng phòng ngừa và làm chậm tiến triển bệnh sa sút trí tuệ.

Tuy nhiên, các thuốc có nguồn gốc từ thảo dược thường hấp thu kém khiến cho hiệu quả điều trị không như mong đợi. Vậy nên, để khắc phục nhược điểm trên, nhà sản xuất đã ứng dụng công nghệ Phytosome vào viên nang Ginkgo biloba Phytosome giúp hấp thu tốt hơn, tăng sinh khả dụng của hoạt chất. Ginkgo biloba phytosome giúp cải thiện suy tuần hoàn não và các biểu hiện chức năng : suy giảm trí nhớ, nhức đầu, chóng mặt; phòng ngừa và làm chậm quá trình tiến triển của bệnh Alzheimer, sa sút trí tuệ ở người cao tuổi.

Nguồn tham khảo:

Dementia

https://www.webmd.com/alzheimers/types-dementia

The progression and stages of dementia

https://www.alzheimers.org.uk/about-dementia/symptoms-and-diagnosis/how-dementiaprogresses/progression-stages-dementia

Dementia

https://www.healthinaging.org/a-z-topic/dementia

Ginkgo biloba

https://www.mountsinai.org/health-library/herb/ginkgo-biloba

Chia sẻ bài viết ...
Lê Thị Mai

Thạc sĩ – Dược sĩ – Giảng viên Lê Thị Mai có 9 năm kinh nghiệm trong dược lâm sàng cũng như lĩnh vực nhiều lĩnh vực chăm sóc sức khỏe, trong đó chuyên sâu nhất về thuốc kháng sinh, bệnh học tổng quan, đái tháo đường và ung thư ung bướu.


Thẻ của bài viết:

có thể bạn quan tâm

Loading...
842838123166