Tin Tức

Đột quỵ não có bao nhiêu loại? Nguy hiểm ra sao

(23-12-2021)

Tham vấn y khoa: Thạc sĩ - Dược sĩ - Giảng viên Lê Thị Mai

Theo thống kê từ trang CDC của Hoa K[1[, cứ sau 40 giây sẽ có một người bị đột quỵ não và mỗi 4 phút trôi qua sẽ lại có người tử vong vì căn bệnh này. Hàng năm, có hơn 795.000 người ở Hoa Kỳ bị đột quỵ và khoảng 610.000 trong đó là số người lần đầu mắc bệnh.

Hiện nay, tình trạng đột quỵ đang có chiều hướng gia tăng đáng kể và diễn biến rất khó lường trước. Vậy đột quỵ não có những loại nào, các nhận biết và điều trị ra sao? 

Bài viết sau đây sẽ là phần thông tin bạn nên biết! 

1. Phân biệt các loại đột quỵ thường gặp

Đột quỵ là một trường hợp cấp cứu y tế xảy ra khi dòng tuần hoàn máu đưa oxy đến não bị gián đoạn. Nếu không có oxy kịp thời, các tế bào não sẽ bắt đầu chết. Điều này có thể gây ra các biến nghiêm trọng, tàn tật kéo dài và thậm chí tử vong. Phân loại đột quỵ sẽ giúp cho quá trình điều trị và phục hồi của người bệnh diễn ra tốt hơn. Có 3 loại đột quỵ chính là:

  • Đột quỵ do thiếu máu cục bộ
  • Đột quỵ xuất huyết não
  • Cơn thiếu máu cục bộ thoáng qua.

đột quỵ não

2. Mức độ nghiêm trọng của từng loại đột quỵ

Đột quỵ do thiếu máu cục bộ

Tình trạng này xảy ra khi mạch cung cấp máu lên não bị tắc nghẽn. Nó chiếm khoảng 87% tổng số ca đột quỵ. Chất béo lắng đọng trong thành mạch hay xơ vữa động mạch, là nguyên nhân chính gây ra đột quỵ do thiếu máu cục bộ. Chất béo tích tụ có thể gây ra hai loại tắc nghẽn:

  • Huyết khối não là một cục máu đông do chất béo tích tụ hình thành mảng bám trong mạch máu.
  • Thuyên tắc mạch não là một cục máu đông hình thành tại một vị trí khác trong hệ thống tuần hoàn, thường là tim và các động mạch lớn của ngực trên hoặc cổ. Một phần của cục máu đông vỡ ra, đi vào máu và di chuyển qua các mạch máu đến não, tình trạng bí tắc sẽ xảy ra nếu các mảnh vỡ đi qua các mạch quá nhỏ. Nguyên nhân chính của tắc mạch là nhịp tim không đều hay còn gọi là rung nhĩ.

Đột quỵ do xuất huyết não

Chiếm khoảng 13% các trường hợp đột quỵ. Nguyên nhân là do các mạch máu não suy yếu dẫn đến vỡ ra, dẫn đến tụ máu xung quanh mô não. Hai loại mạch máu suy yếu thường gây ra đột quỵ xuất huyết là chứng phình động mạch và dị dạng động mạch (AVM).

Có 2 loại đột quỵ xuất huyết:

  • Xuất huyết nội sọ: là loại đột quỵ xuất huyết phổ biến nhất. Nó xảy ra khi một động mạch trong não bị vỡ, làm tràn máu các mô xung quanh.
  • Xuất huyết dưới nhện: là một loại đột quỵ xuất huyết ít phổ biến hơn. Đây là tình trạng chảy máu ở khu vực giữa não và các mô mỏng bao phủ xung quanh.

Cơn thiếu máu cục bộ thoáng qua (TIA)

Có thể hiểu đây là một dạng đột quỵ nhẹ, chỉ xuất hiện thoáng qua. Nó là sự tắc nghẽn tạm thời của dòng tuần hoàn máu não nhưng ở thời gian ngắn (thường không quá 5 phút) và không hình thành nhồi máu não. Tình trạng này dễ bị nhiều người bỏ qua, không quan tâm đến. Tuy nhiên nó lại là dấu hiệu tiềm ẩn, cảnh báo sự bất thường của tuần hoàn não và có thể dẫn đến đột quỵ cấp tính bất kỳ lúc nào.

đột quỵ não

3. Nguyên nhân phổ biến dẫn đến đột quỵ

  • Huyết áp cao
  • Hút thuốc, uống rượu bia
  • Người mắc bệnh tim
  • Bệnh nhân tiểu đường
  • Thừa cân, béo phì
  • Thương xuyên sử dụng các loại thuốc làm loãng máu
  • Người cao tuổi.

4. Dấu hiệu nhận biết đột quỵ

Các triệu chứng biểu hiện của đột quỵ thường giống nhau, cách để xác định loại đột quỵ bạn gặp phải chính là xét nghiệm hình ảnh não bộ. Tuy nhiên, do tình trạng này cần được cấp cứu khẩn cấp nên các Hiệp hội đột quỵ quốc gia đề xuất phương pháp FAST để giúp xác định các dấu hiệu cảnh báo đột quỵ:

  • F (Face): phần mặt hoặc miệng đột nhiên bị méo
  • A (Arms): mất cảm giác ở tay/ chân hoặc 1 nửa thân người.
  • S (speech): nói ngọng, không rõ tiếng
  • T (Time): người bệnh cần được đưa đến cấp cứu ngay lập tức. Ngoài ra còn có một số biểu hiện khác ở người bị đột quỵ như
  • Mất nhận thức đột ngột
  • Mất thăng bằng, không thể đứng vững
  • Choáng váng
  • Đau đầu dữ dội mà không rõ nguyên nhân Không nhìn rõ sự vật hoặc bị mù tạm thời.

Riêng đối với cơn thiếu máu cục bộ thoáng qua (TIA) sẽ gây ra các triệu chứng này trong một khoảng thời gian ngắn, thường là từ một đến năm phút. Tuy nhiên, bạn không nên lơ là khi cơ thể có các triệu chứng này, hãy đến các bệnh viện để làm kiểm tra và chẩn đoán sức khỏe chính xác hơn.

đột quỵ não

5. Cách điều trị và phòng ngừa đột quỵ từ sớm

Các phương pháp điều trị đột quỵ phụ thuộc vào nhiều yếu tố. Bác sĩ sẽ xác định loại đột quỵ bạn mắc phải và thời gian diễn tiến của nó. Ngay sau khi xuất hiện các dấu hiệu nhận biết, nếu người bệnh nhanh chóng được đưa đến bệnh viện cấp cứu thì tỷ lệ sống sót và hạn chế các biến chứng

Cơn thiếu máu cục bộ thoáng qua (TIA)

Thông thường, người bị thiếu máu cục bộ thoáng qua sẽ được điều trị bằng các loại thuốc giúp ngăn ngừa đột quỵ trong tương lai. Những loại thuốc này bao gồm thuốc chống kết tập tiểu cầu và thuốc chống đông máu .

  • Thuốc kháng tiểu cầu: Aspirin và clopidogrel (Plavix) có tác dụng làm giảm khả năng các tiểu cầu kết dính với nhau và gây ra tình trạng đông máu.
  • Thuốc chống đông máu warfarin (Coumadin) và dabigatran (Pradaxa) là những loại thuốc làm giảm sự tích tụ của các protein đông máu.

Bác sĩ cũng có thể đề nghị một cuộc phẫu thuật để cắt bỏ nội mạc động mạch cảnh. Điều này giúp loại bỏ mảng bám tích tụ trong động mạch cảnh cổ, nguyên nhân chính gây đột quỵ.

Đột quỵ do thiếu máu cục bộ

Mục tiêu đầu tiên của việc điều trị loại đột quỵ này là phục hồi nhịp thở, nhịp tim và huyết áp về bình thường. Nếu cần, bác sĩ sẽ cố gắng giảm áp lực trong não bằng thuốc.

Phương pháp điều trị chính cho đột quỵ do thiếu máu cục bộ là chất kích hoạt plasminogen mô tĩnh mạch (tPA), có tác dụng phá vỡ cục máu đông. Hướng dẫn năm 2018[1] từ Hiệp hội Tim mạch Hoa Kỳ (AHA) và Hiệp hội Đột quỵ Hoa Kỳ (ASA) tuyên bố rằng tPA có hiệu quả nhất khi được tiêm trong vòng 4,5 tiếng kể từ khi bắt đầu cơn đột quỵ. Vì tPA có thể dẫn đến chảy máu, nếu người bệnh mắc phải các bệnh lý dưới đây thì sẽ không được khuyến khích sử dụng:

  • Đột quỵ xuất huyết
  • Chảy máu trong não
  • Phẫu thuật lớn gần đây hoặc chấn thương đầu
  • Người đang dùng thuốc chống đông máu.

Nếu không thể dùng tPA điều trị, cục máu đông có thể được loại bỏ thông qua phẫu thuật. Loại bỏ cục máu đông sẽ được thực hiện trong vòng 24 giờ sau khi bắt đầu xuất hiện các triệu chứng đột quỵ.

Đột quỵ xuất huyết

Điều trị khẩn cấp đột quỵ xuất huyết tập trung vào việc kiểm soát chảy máu và giảm áp lực trong não. Trước tiên, người bệnh sẽ được uống nhiều loại thuốc khác nhau có thể giúp giảm sưng quanh vùng xuất huyết, giữ huyết áp ở mức tối ưu và ngăn ngừa co giật.

Khi tỉnh lại, bác sĩ sẽ kê toa thêm các loại thuốc giảm đau.

Đối với một số bệnh nhân gặp phải tình trạng khó nuốt, chất dinh dưỡng và chất lỏng có thể được truyền qua tĩnh mạch (tiêm tĩnh mạch) hoặc ống nuôi trong dạ dày (ống thông dạ dày).

Ngoài ra, trong vài trường hợp nguy cấp, người bệnh sẽ được chỉ định phẫu thuật. Một số phương pháp thường được sử dụng là:

  • Khoan một lỗ trên hộp sọ để thoát máu hoặc phẫu thuật cắt sọ (mở khoang sọ) để giải phóng máu tích tụ và giảm áp lực.
  • Nếu chứng phình động mạch não vỡ gây xuất huyết, bác sĩ phẫu thuật có thể cắt bỏ một phần hộp sọ và cắt động mạch.
  • Cắt bỏ trực tiếp dị dạng động mạch (thường đối với những trường hợp chưa vỡ) và sử dụng bức xạ hướng dẫn bằng máy tính để đóng các mạch bất thường. Bên trên là những thông tin tổng quan về các loại đột quỵ não, hy vọng bài viết đã giúp bạn hiểu về tình trạng này và có cách phòng ngừa để bảo vệ sức khỏe tốt hơn.

Ngoài ra, bạn có thể sử dụng chiết xuất từ Ginkgo biloba để hỗ trợ điều trị tình trạng thiểu năng tuần hoàn não, chấn thương sọ não hoặc giảm thiểu triệu chứng đau đầu, chóng mặt,… Các thành phần chính có trong viên uống Ginkgo biloba bao gồm flavonoids, terpenoids (ginkgolides và bilobalide) và các axit hữu cơ khác nhau. Chiết xuất tiêu chuẩn thường chứa 24% flavonoid và 6% terpenoids. Đây là các dưỡng chất chống oxy hóa, làm trung hòa các gốc tự do, có tác dụng tái tạo bảo vệ trên các tế bào và mô thần kinh và giúp hỗ trợ phục hồi chức năng và phòng ngừa cơn đột quỵ ở người trẻ.

Với các chiết xuất từ Ginkgo biloba bạn có thể tham khảo các sản phẩm có chứa Ginkgo biloba được ứng dụng công nghệ Phytosome độc quyền từ Ý, giúp tăng hấp thu hoạt chất và tăng sinh khả dụng; cải thiện suy tuần hoàn não và di chứng của đột quỵ não.

*Bài viết chỉ mang tính chất tham khảo, không thể thay thế ý kiến tư vấn từ bác sĩ chuyên môn.  

Nguồn tham khảo:

Types of Stroke

https://www.cdc.gov/stroke/types_of_stroke.htm

Types of Stroke and Treatment

https://www.stroke.org/en/about-stroke/types-of-stroke

What Are the Different Types of Strokes?

https://www.healthline.com/health/stroke-types

Prevention – Stroke

https://www.nhs.uk/conditions/stroke/prevention/ 

Chia sẻ bài viết ...
Lê Thị Mai

Thạc sĩ – Dược sĩ – Giảng viên Lê Thị Mai có 9 năm kinh nghiệm trong dược lâm sàng cũng như lĩnh vực nhiều lĩnh vực chăm sóc sức khỏe, trong đó chuyên sâu nhất về thuốc kháng sinh, bệnh học tổng quan, đái tháo đường và ung thư ung bướu.


Thẻ của bài viết: , , , , , ,

có thể bạn quan tâm

Loading...
842838123166