Bạch quả: Vị thuốc phòng ngừa tai biến mạch máu não từ Đông Y
(07-07-2021)
Tham vấn y khoa: Thạc sĩ - Dược sĩ - Giảng viên Lê Thị Mai
Nội Dung Bài Viết
Mỗi năm, ở Việt Nam có đến 200.000 người mắc tai biến mạch máu não. Trong đó, 50% trường hợp dẫn đến tử vong. Nếu may mắn sống sót, 90% trường hợp bị tai biến sẽ gặp phải các biến chứng nặng nề như rối loạn nhận thức, suy giảm khả năng vận động hoặc các vấn đề liên quan đến nói và nuốt. Vì vậy, việc phòng ngừa căn bệnh này là đặc biệt quan trọng. Từ xưa, bạch quả đã được nhiều người sử dụng như một vị thuốc phòng ngừa tai biến mạch máu não hiệu quả.
Vậy bạch quả có công dụng gì và làm thế nào để sử dụng hiệu quả loại dược liệu này? Mời bạn cùng khám phá thêm trong bài viết sau đây.
1. Bạch quả là thảo dược gì?
Bạch quả có tên khoa học là Ginkgo biloba L. là một loại cây thân gỗ lớn, lá hình quạt. Cây có nguồn gốc từ Trung Quốc, Nhật Bản và Hàn Quốc nhưng ngày nay cũng được trồng ở Châu Âu và Mỹ.
Bạch quả là một trong những loài cây sống lâu nhất trên thế giới, có thể sống lâu đến cả nghìn năm. Trong dân gian, cây bạch quả từ lâu đã được sử dụng để chữa các bệnh liên quan đến trí nhớ, khả năng suy nghĩ, thị lực, rối loạn lo âu và cũng được dùng như một vị thuốc phòng ngừa tai biến mạch máu não đến từ Đông Y. Vậy công dụng cụ thể của loại cây này là gì?
2. Công dụng của bạch quả
Ginkgo biloba có thể mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe, bao gồm cả việc cải thiện chức năng nhận thức. Dưới đây là một số công dụng của cây bạch quả:
Bạch quả là một vị thuốc giúp phòng ngừa tai biến mạch máu não
Trong y học cổ truyền Trung Quốc, nhân hạt bạch quả được dùng để “mở các kênh năng lượng” đến nhiều cơ quan khác nhau trong cơ thể, bao gồm cả thận, gan, não và phổi.
Bạch quả có nhiều cơ chế tác dụng như:
- Điều hòa trên tiểu động mạch, mao mạch, tĩnh mạch giúp tăng lưu lượng máu Giúp giảm độ nhớt của máu
- Biến đổi về chuyển hóa để tăng dung nạp sự thiếu oxy mô, cải thiện rối loạn dẫn truyền thần kinh
- Dự phòng các thương tổn ở màng do gốc tự do
Khả năng giúp tăng lưu lượng máu là nhân tố ẩn sau những lợi ích quý giá của loài cây này. Một nghiên cứu được thực hiện trên người bệnh tim cho thấy, việc bổ sung bạch quả giúp tăng ngay lập tức lưu lượng máu từ tim đến các bộ phận khác. Điều này có thể là do sự gia tăng đáng kể nồng độ nitric oxide trong hệ tuần hoàn. Đây là một hợp chất có tác dụng làm giãn mạch máu.
Ở người, cao bạch quả làm tăng lưu lượng máu não toàn bộ và cục bộ, từ đó bảo vệ sức khỏe não bộ và có khả năng giúp chống tai biến mạch máu não. Đây được xem là một vị thuốc phòng ngừa tai biến mạch máu não từ Đông y được nhiều người tin dùng.
Tăng cường trí nhớ, hỗ trợ điều trị chứng sa sút trí tuệ và bệnh Alzheimer
Kết quả từ một số nghiên cứu cho thấy, bạch quả có thể giúp người bị sa sút trí tuệ cải thiện tình trạng bệnh của mình. Các lợi ích này bao gồm:
- Cải thiện tư duy và trí nhớ
- Cải thiện hành vi xã hội
- Nâng cao khả năng thực hiện các hoạt động hằng ngày
Chất EGb 761 chiết xuất từ bạch quả mang đến nhiều lợi ích trong điều trị bệnh Alzheimer. Không những vậy, hoạt chất này còn cho thấy hiệu quả trong việc cải thiện nhận thức và chức năng xã hội của các bệnh nhân mắc chứng sa sút trí tuệ trong 6-12 tháng.
Các nhà nghiên cứu tin rằng, những công dụng này của bạch quả đến từ khả năng thúc đẩy quá trình lưu thông máu lên não cũng như khả năng bảo vệ não và các bộ phận khác của cơ thể tránh khỏi những tổn thương thần kinh.
Cải thiện thị lực
Một vài nghiên cứu nhỏ quan sát thấy những cải thiện về thị lực ở các bệnh nhân bị glaucoma được cho sử dụng 120mg bạch quả mỗi ngày trong khoảng 8 tuần. Không những vậy, các nhà khoa học cũng cho rằng, bạch quả có thể giúp người bị thoái hóa điểm vàng duy trì được thị lực lâu hơn.
3. Sử dụng bạch quả như thế nào để bổ não, phòng ngừa tai biến
Tác dụng đáng chú ý nhất của bạch quả là giúp tăng tuần hoàn máu và ngăn ngừa nguy cơ tai biến mạch máu não. Vậy sử dụng bạch quả như thế nào để bổ não, phòng ngừa được tai biến?
Dưới đây là một số cách dùng Ginkgo biloba mà bạn có thể cân nhắc:
Dùng bạch quả nấu ăn
Khi mua bạch quả tươi về, nếu chưa được bóc bỏ phần vỏ cứng, bạn hãy đập dập hạt, tách vỏ và chỉ lấy nhân hạt. Sau đó, bạn bóc lớp màng ngoài của nhân hạt, rửa sạch rồi dùng dao tách bỏ phần tim để không bị đắng. Bạn có thể sử dụng phần nhân hạt này để nấu cao, pha trà, hầm gà, nấu chè giải nhiệt cùng với hạt sen, đậu xanh hoặc táo tàu. Nếu muốn thử một món mới lạ hơn, bạn có thể đập nát một nửa phần vỏ cứng, sau đó đem sấy hoặc rang với muối và dùng như một món tráng miệng rất ngon.
Uống các loại thuốc có thành phần chính là bạch quả
Chúng ta có thể lựa chọn các loại thuốc có thành phần chính là chiết xuất từ cây bạch quả để tăng cường sức khỏe trí não. Các thuốc này có thể được bào chế dưới dạng ống uống hoặc viên nang mềm, giúp việc sử dụng thuốc của bạn đơn giản và tiện lợi hơn. Nhiều loại thuốc được bào chế với hàm lượng chiết xuất bạch quả vừa đủ, giúp mang lại cho bạn hiệu quả như mong muốn chỉ với một lần uống mỗi ngày.
Tuy nhiên, một vấn đề mà các nhà khoa học quan tâm đó chính là hiệu quả (sinh khả dụng) của các loại thuốc này. Vì các thuốc có nguồn gốc từ dược liệu thường có kích thước phân tử lớn, rất khó hấp thu vào máu nên hiệu quả điều trị không như mong đợi. Sản phẩm Ginkgo biloba Phytosome ra đời là sự một sự đột phá trong công nghệ bào chế, giúp khắc phục nhược điểm này.
Bằng sự kết hợp với các phân tử Phosphatidylcholine, hoạt chất dễ dàng xuyên qua lớp lipid ở màng ngoài ruột non, giúp thuốc hấp thu tốt hơn. Nhiều nghiên cứu cho thấy, khả năng hấp thu của Ginkgo biloba Phytosome cao hơn gấp 3 lần so với các dạng Ginkgo biloba khác, từ đó giúp tăng sinh khả dụng và tác dụng của thuốc. Vì vậy, nếu đang cân nhắc về các loại thuốc bổ não có thành phần chính là bạch quả thì bạn có thể sử dụng sản phẩm Ginkgo biloba Phytosome này.
Hy vọng bài viết trên đã giúp bạn hiểu rõ hơn về bạch quả cũng như tác dụng của loài cây này. Bạch quả từ lâu đã được xem là một vị thuốc phòng ngừa tai biến mạch máu não được nhiều người tin dùng, tuy nhiên, bạn cần sử dụng bạch quả đúng cách để đạt được hiệu quả như mong đợi.
Nguồn tham khảo
Vietnamese and Vietnamese-American Health Statistics, 2003-2019
https://med.stanford.edu/content/dam/sm/care/VN-Data-pdf
Ginkgo
https://www.webmd.com/vitamins/ai/ingredientmono-333/ginkgo
Health benefits of Ginkgo biloba
https://www.medicalnewstoday.com/articles/263105
Đỗ Huy Bích và cộng sự (2004), Cây thuốc và động vật làm thuốc ở Việt Nam, Nhà xuất bản Khoa học và Kỹ thuật, Hà Nội
Đỗ Tất Lợi và cộng sự (2004), Những cây thuốc và vị thuốc Việt Nam, Nhà xuất bản Y học, Hà Nội
Thạc sĩ – Dược sĩ – Giảng viên Lê Thị Mai có 9 năm kinh nghiệm trong dược lâm sàng cũng như lĩnh vực nhiều lĩnh vực chăm sóc sức khỏe, trong đó chuyên sâu nhất về thuốc kháng sinh, bệnh học tổng quan, đái tháo đường và ung thư ung bướu.
Thẻ của bài viết: bạch quả, Ginkgo biloba, thuốc phòng ngừa tai biến
